Zgodnie z art. 392 i 394 Kodeksu
Wyborczego, wyborcy mają prawo do wniesienia protestu wyborczego do sądu przeciwko ważności wyborów. Sąd okręgowy orzeka o nieważności wyborów lub o
nieważności wyboru radnego, jeżeli okoliczności stanowiące podstawę protestu
miały wpływ na wyniki wyborów.
Agitacja
wyborcza w lokalu wyborczym
Wpływ na
wyniki wyborów ma agitacja w lokalu wyborczym - szczególnie prowadzona w
odniesieniu do wyborcy bezpośrednio przed aktem głosowania. Dlatego w Kodeksie
Wyborczym, art. 494 zakazuje agitacji w lokalach wyborczych pod groźbą kary
grzywny. Przez agitację rozumie się jakąkolwiek działalność, której celem jest
zjednanie zwolenników dla dowolnych idei - w tym wypadku oddania głosu na określoną listę wyborczą lub kandydata w wyborach.
Przykład politycznej praktyki manipulowania katolickim krzyżem w charakterze symbolu państwowości (krzyż jest umieszczony pod godłem państwowym) |
W wielu lokalach
wyborczych, szczególnie tych, które mieszczą się w budynkach szkolnych, na
ścianach wiszą krzyże religii chrześcijańskich, w szczególności – krzyże katolickie.
Dotychczas w Polsce nie przeprowadzono badań celujących w określenie odsetka lokali wyborczych, w
których wyborcy są narażeni podczas głosowania na percepcję najważniejszego
symbolu religii katolickiej. Szacunkowo można jednak mówić o około 60% takich
lokali, w których krzyż jest uobecniany wyborcy podczas aktu wyborczego.
Krzyż
katolicki jako narzędzie agitacji politycznej w Polsce
W naszym kraju
funkcjonują partie polityczne, które w swoim programie wyborczym promują idee
katolickie. W przekazach propagandowych tych partii występują hasła obrony
Polski przed ateistami. Ich przedstawiciele nawołują do obrony wartości katolickich.
Krzyże katolickie stanowią więc gadżety propagandowe tych ugrupowań, które w
swoich programach politycznych nawołują do kultywowania wartości katolickich. W
obecnych wyborach takie partie polityczne walczą o głosy wyborców. Dlatego
obecność krzyża katolickiego na ścianie w lokalu wyborczym stanowi formę
agitacji politycznej na rzecz przekonania wyborcy do oddania głosu na tych
polityków, którzy popierają katolickie idee.
W Polsce również funkcjonują
partie polityczne kontestujące wpływ Kościoła katolickiego na naszą przestrzeń polityczną. Takie partie promują
idee antyklerykalne. Z punktu widzenia tych antyklerykalnych ugrupowań, krzyże
katolickie obecne w przestrzeni publicznej stanowią narzędzia anty-agitacji
politycznej w stosunku do antyklerykałów. Dlatego obecność katolickich gadżetów na ścianach w
lokalach wyborczych jest odbierana przez antyklerykałów jako przekaz nawołujący
do niegłosowania na polityków reprezentujących partie opowiadające się za świeckością
Polski.
Brian z filmu Monty Pythona wisi na krzyżu (artystyczna metafora przemiany krzyża w gadżet polityczny) |
Wpływ
na wyniki wyborów obecności katolickiego krzyża na ścianach w lokalach
wyborczych
Zjawisko torowania jest
wykorzystywane w eksperymentach z dziedziny psychologii poznawczej oraz
kognitywistyki. Polega ono na tym, że jeśli dany bodziec należący do określonej
kategorii poznawczej lub semantycznej jest eksponowany w pewnej sytuacji danemu
podmiotowi, to wzrasta prawdopodobieństwo użycia w danej sytuacji przez dany podmiot
schematów tejże kategorii lub podobnej kategorii w jego procesach przetwarzania
informacji (w percepcji, wnioskowaniach, interpretacjach, ocenach oraz decyzjach).
Jeśli więc w lokalu wyborczym krzyż katolicki jest eksponowany wyborcom
(stanowi bodziec identyfikacji tych partii politycznych, które promują
katolicyzm), to wzrasta prawdopodobieństwo, iż wyborca w swoim akcie decyzji
wyborczej uaktywni w swoim umyśle reprezentację partii, która w swoim programie
wyborczym odwołuje się do wartości katolickich (religijnych). Tym samym
obecność krzyża na ścianie w lokalu wyborczym wpływa na wzrost
prawdopodobieństwa uzyskania wyższego wyniku wyborczego przez katolickich
polityków.
Symbol katolicyzmu |
Efekty torowania
wyborczego za pomocą ekspozycji krzyża katolickiego w lokalach wyborczych
ujawniają się przede wszystkim w obszarze decyzji wyborczych elektoratu chwiejnego.
Politolodzy zwracają uwagę na fakt, iż około 20% -30% elektoratu każdej partii
politycznej tworzą chwiejni wyborcy. Jeśli jedna druga chwiejnych wyborców
ulegnie torowaniu decyzji wyborczej za pomocą ekspozycji krzyża w lokalu
wyborczym, to w takiej sytuacji katolicka partia może nawet poprawić swój wynik
o 10% przyrost liczby wyborców.
Szacunkowy
model matematyczny torowania wyborczego w odniesieniu do partii posiadającej elektorat
w granicach 6 milionów wyborców
Jeśli katolicka partia uzyska
w wyborach samorządowych 6 milionów głosów, to jej chwiejny elektorat można
szacować na około 1.8 miliona wyborców. Przy założeniu, że krzyże katolickie
wiszą na ścianach w 60% lokali wyborczych, liczba wyborców danej partii narażonych
na efekt torowania wynosi około miliona. Jeśli założymy, w wariancie
pesymistycznym, że połowa chwiejnych wyborców katolickiej partii podejmuje swoją
decyzję wyborczą w wyniku torowania krzyżem, to należy wyprowadzić wniosek, iż
co najmniej 500 tysięcy wyborców tej partii zostanie zmanipulowanych w lokalach wyborczych
faktem umieszczenia na ścianach krzyża katolickiego.
W Polsce frekwencja w
wyborach samorządowych wynosi około 45%. Oznacza to, że około 13.5 miliona
obywateli weźmie udział w wyborach samorządowych w 2018 roku. W wyniku efektu
torowania katolickim krzyżem w lokalach wyborczych, zwycięska partia może poprawić
swój wynik nawet o 4% - 5%. Manipulacja w tym zakresie może przełożyć się na
jeszcze wyższą procentowo liczbę uzyskanych mandatów przez każdą zwycięską partię
promującą idee katolickie. Procedura rozdzielania mandatów promuje bowiem partię najsilniejszą.
Jeśli uzyskanie w wyborach przez komitet wyborczy wyniku w granicach 35% daje większość w sejmiku, to wpływ efektu katolickiego torowania
na wynik zwycięskiej partii może skutkować uzyskaniem przez nią większości mandatów
w nim, a więc – może skutkować uzyskaniem większościowej władzy w każdym
regionie wyborczym.
Pytania
do Państwowej Komisji Wyborczej
Czy szef PKW, Wojciech
Hermeliński wydał stosowne zarządzenie komisarzom wyborczym, aby ci dopilnowali
tego, aby w lokalach wyborczych nie wisiały na ścianach krzyże katolickie i
inne symbole tej religii, których ekspozycja uruchamia podczas głosowania efekt
torowania decyzji wyborczej w umysłach obywateli? Jeśli nie wydał on takiej
decyzji, to czy w tym wypadku można sformułować pod adresem szefa PKW zarzut niedopełnienia obowiązków służbowych?
W znaku identyfikacyjnym PKW nie figuruje katolicki krzyż |
Zgodnie z art. 48 Kodeksu
Wyborczego, w lokalu wyborczym umieszcza się tylko urzędowe obwieszczenia
wyborcze. Oznacza to, że na ścianach w lokalu nie mogą być rozmieszczone żadne
gadżety agitacji politycznej – więc również katolicki krzyż, który jest w
naszej sytuacji politycznej narzędziem promocji partii katolickich. Jeśli więc
PKW dopuszcza sytuację, w której katolickie krzyże wiszą na ścianach w lokalach
wyborczych, to czy można tę instytucję oskarżyć o złamanie zasady neutralności politycznej?
Puenta
Przeźroczystość w przeprowadzaniu
wyborów jest najważniejszym kryterium oceny stanu demokracji w danym kraju. Jeśli
kryterium przeźroczystości nie jest spełnione podczas wyborów, wyborcy na ogół
protestują i podważają wiarygodność procesu wyborczego. Tę sytuację przerabialiśmy
cztery lata temu. Okoliczności przeprowadzania obecnych wyborów wzbudzają podejrzenia
o ich nieuczciwość manifestującą się faktem przyzwolenia na manipulacyjne
praktyki torowania decyzji wyborczych poprzez umieszczanie w lokalach
wyborczych symboli religii katolickiej (krzyży, wizerunków papieży oraz tzw.
świętych postaci Kościoła katolickiego).
Przed nami wybory do Parlamentu
Europejskiego, do Sejmu i Senatu oraz prezydenckie. Warto więc zbadać skalę nieuczciwości
obecnych wyborów w aspekcie katolickiego torowania decyzji wyborczych, aby
przyszłe wybory mogły odbyć się w atmosferze braku podejrzeń o manipulację
wyborczą. Tym bardziej, że czasy, w jakich żyjemy, są napięte i wypełnione
polityczną agresją. Ten niestabilny stan grozi potężnym wybuchem społecznego niezadowolenia.
***
Wojciech Krysztofiak - autor artykułów naukowych w czasopismach z prestiżowych baz bibliograficznych Web of Knowledge i Scopus: „Synthese”, „Husserl Studies”, „Axiomathes”, „Semiotica”, „Filozofia Nauki”, „History and Philosophy of Logic”, „Foundations of Science”; autor książki “Egzystencjalizm logiczny. Metafizyczne studium nad Traktatem logiczno-filozoficznym Wittgensteina (Wydawnictwo Naukowe Semper 2017); stypendysta: The Norwegian Research Council for Science and the Humanities, The Soros Foundation-Open Society Institute; członek The Rationalist International; laureat grantów badawczych Narodowego Centrum Nauki: w latach 2013-2015 (na temat mentalnych mechanizmów liczenia) oraz w latach 2017-2019 (na temat mechanizmów profilowania przestrzeni narracyjnych); inwigilowany w 1988 roku przez komunistyczną Służbę Bezpieczeństwa w operacji pod kryptonimem "Krytyka".
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz